In de supermarkt is de kassierster vervangen door een handige zelfscanner, zelfrijdende auto’s zijn aan een opmars bezig, en slimme robots kunnen nu ook al een achterwaartse salto maken. Artificiële intelligentie rukt op en lijkt onverslaanbaar. Tijd om onze unieke menselijke kwaliteiten te versterken en optimaal te benutten!
‘Ons brein is kneedbaar, je kan dus werken aan je persoonlijkheid als je dat wil. Experimenteer met je gedrag en zoek de grenzen van je comfortzone op’
Elke Geraerts
Hoe we met ons mentaal kapitaal omgaan, bepaalt hoe gelukkig en autonoom we door het leven gaan. De boodschap van psychologe Elke Geraerts, die ons in het verleden al wakker schudde met haar boeken Mentaal kapitaal en Het nieuwe mentaal, is intussen bekend. In haar nieuwe boek vertelt Geraerts hoe we het kunnen winnen van computers: door in te zetten op onze Authentieke Intelligentie. Computers zijn tot veel in staat, maar ze kunnen niet creatief of abstract denken, zichzelf herprogrammeren of zich op een authentieke of empathische manier verbinden met anderen. Om onze authentieke intelligentie te versterken, moeten we de breincrisis overwinnen. De wereld die we gecreëerd hebben, zit immers vol risico’s voor onze breincapaciteit: burn-out, depressie, angst en concentratiestoornissen liggen permanent op de loer. Elke Geraerts geeft ons zes tips om ons brein goed te verzorgen en de computers het nakijken te geven.
1. Ontwikkel een zelfbewustzijn
‘Dit is absoluut een eerste stap die we moeten zetten. Stel jezelf eens de vraag wat je zonet aan het denken was,’ suggereert Elke Geraerts. Het is belangrijk een metabewustzijn te creëren en bijvoorbeeld alert te zijn op het vervallen in negatieve gedachten. Dan pas kunnen we controle terugnemen over ons denken en bewust kiezen om onze gedachten te neutraliseren of positieve gedachten te denken. ‘In mijn boek geef ik het voorbeeld van de grote glazen lift,’ vertelt ze. ‘Iedereen kent de onbestuurbare grote glazen lift uit Sjakie en de Chocoladefabriek. Mentaal kunnen we in een grote glazen lift stappen die we weten te bedienen: we stijgen boven de materie uit, we kunnen een helikopterview aannemen. Door te kunnen inzoomen of uitzoomen, verbeeld door het opstijgen of afdalen met de lift, en door ons te kunnen verplaatsen in het perspectief van anderen – de lift kan ook naar links of rechts – kunnen we een groter bewustzijn creëren en een breder perspectief innemen met betrekking tot de realiteit.’
2. Wees niet langer een Calimero, maar word een Calihero
‘Dit gaat om bewustzijn van je omgeving en de positie die je inneemt,’ zegt Elke Geraerts. Veel mensen nemen weinig eigenaarschap over hun situatie. Ze denken dat ze weinig autonomie hebben omdat ze bijvoorbeeld geen leidinggevende zijn en komen zo in een soort passieve rol of zelfs in een slachtofferrol terecht. ‘Je moet je afvragen wat je nodig hebt om een mindset van eigenaarschap te creëren. Je kan immers kleine effectieve stappen nemen om de situatie de baas te worden.’
Zelf komt ze vaak in organisaties waar een klaagcultuur heerst. ‘Vroeger was alles beter. Dit is niet mijn verantwoordelijkheid. Mijn baas zal het toch niets vinden. Typische en veel gehoorde uitspraken. Ooit kwam ik ergens waar de kopieermachine al weken stuk was. Er werd over gemopperd, mensen wachtten op de technische dienst en vonden dat het niet hun taak was dit op te lossen. Op vijf minuutjes had ik de vastzittende papieren eruit en het ding weer aan de praat. Zelf verantwoordelijkheid nemen geeft je een gevoel van macht. Niet langer een Calimero zijn, maar een Calihero!’
3. Maak connectie met anderen
‘Vertrouwen is spannend, maar het contact met anderen echt aangaan, is erg belangrijk’, vertelt de psychologe. Een voorwaarde voor echt contact is weten waar je zelf staat en wie je bent. Dit gaat weer over zelfbewustzijn: waarom doe ik wat ik doe, wat zijn mijn waarden en normen en leef ik er ook naar? Vervolgens is vertrouwen een voorwaarde voor echte banden. Daarvoor moet je de sprong durven wagen en vertrouwen geven, zonder dat je zeker kan weten dat de andere dat vertrouwen ook waard is.
4. Fail forward
‘In onze maatschappij is falen nog steeds taboe, hoewel we weten dat je er veel van leert. In Amerika kunnen sommige ondernemers bijvoorbeeld enkel een lening krijgen na een eerder faillissement: men gaat er dan van uit dat ze wijsheid en knowhow opgedaan hebben,’ vertelt Elke Geraerts. Falen toelaten is vruchtbaar. Na elke fout kan je de analyse maken: wat is er fout gegaan en hoe kan ik het de volgende keer anders doen? Je kan er ook voor kiezen feedback te vragen aan anderen.
5. Zeg vaker nee
‘We zijn geconditioneerd om te pleasen en ons brein kiest graag de gemakkelijkste weg,’ merkt de psychologe op. Daarom is nee zeggen moeilijk. Maar je kan je visie op conflict veranderen: van mening verschillen kan immers vruchtbaar zijn, dus je hoeft het niet te allen prijze te vermijden. Vervolgens kan je oefenen met vaker nee zeggen. Daar zijn truukjes voor, zoals tijd kopen door een vraag te beantwoorden met een wedervraag.
6. Zeg nooit meer: ‘Zo ben ik nu eenmaal’
‘In de psychologie gaat men ervan uit dat onze persoonlijkheid opgebouwd is uit vijf persoonlijkheidskenmerken: de mate waarin je open bent, gewetensvol, extravert, vriendelijk en neurotisch. Intussen weten we echter dat ons brein kneedbaar is, de zogenaamde neuroplasticiteit. Je kan dus veranderen! Neem dus een growth-mindset aan,’ moedigt Elke Geraerts ons aan. Als je gelooft dat je kan veranderen en groeien, kan je experimenteren met je gedrag en daarbij de grenzen van je comfortzone opzoeken. ‘Het duurt drie maanden, waarin je telkens weer bewust zal moeten kiezen voor het andere gedrag,’ zegt ze nog, ‘daarna is het een ingesleten gewoonte en ben je wel degelijk veranderd.’
Bron: http://www.psychologies.be/nl/train-authentieke-intelligentie/
Tekst: Hade Wouters
